Kant: AA II, AUGUSTISSIMO SERENISSIMO ATQUE ... , Seite 406

      
           
 

Zeile:

 

Text (Kant):

 

 

 

  
  01 mens notiones suas conferre possit; sic, quid sit impossibile, iudicare      
  02 non possum, nisi de eodem subiecto eodem tempore praedicans A et non      
  03 A. Et praesertim, si intellectum advertimus ad experientiam, respectus      
  04 causae et causati in externis quidem obiectis indiget relationibus spatii,      
  05 in omnibus autem tam externis quam internis, nonnisi temporis respectu      
  06 opitulante, quid sit prius, quidnam posterius, s. causa et causatum,      
  07 edoceri mens potest. Et vel ipsius spatii quantitatem intelligibilem      
  08 reddere non licet, nisi illud, relatum ad mensuram tanquam unitatem,      
  09 exponamus numero, qui ipse non est nisi multitudo numerando, h. e.      
  10 in tempore dato successive unum uni addendo, distincte cognita.      
           
  11 Tandem quasi sponte cuilibet oboritur quaestio, utrum conceptus      
  12 uterque sit connatus, an acquisitus. Posterius quidem per demonstrata      
  13 iam videtur refutatum, prius autem, quia viam sternit philosophiae pigrorum,      
  14 ulteriorem quamlibet indagationem per citationem causae primae      
  15 irritam declaranti, non ita temere admittendum est. Verum conceptus      
  16 uterque procul dubio acquisitus est, non a sensu quidem obiectorum      
  17 (sensatio enim materiam dat, non formam cognitionis humanae)      
  18 abstractus, sed ab ipsa mentis actione, secundum perpetuas leges sensa      
  19 sua coordinante, quasi typus immutabilis, ideoque intuitive cognoscendus.      
  20 Sensationes enim excitant hunc mentis actum, non influunt intuitum,      
  21 neque aliud hic connatum est nisi lex animi, secundum quam      
  22 certa ratione sensa sua e praesentia obiecti coniungit.      
           
  23

SECTIO IV

     
  24

De principio formae mundi intelligibilis.

     
           
  25
§. 16.
     
           
  26 Qui spatium et tempus pro reali aliquo et absolute necessario      
  27 omnium possibilium substantiarum et statuum quasi vinculo habent,      
  28 haud quidquam aliud requiri putant ad concipiendum, quipote exsistentibus      
  29 pluribus quidam respectus originarius competat, ceu influxuum      
  30 possibilium condicio primitiva et formae essentialis universi principium.      
  31 Nam quia, quaecunque exsistunt, ex ipsorum sententia necessario sunt      
  32 alicubi, cur sibi certa ratione praesto sint, inquirere supervacaneum      
  33 ipsis videtur, quoniam id ex spatii, omnia comprehendentis, universitate      
           
     

[ Seite 405 ] [ Seite 407 ] [ Inhaltsverzeichnis ]