Kant: AA I, PRINCIPIORUM PRIMORUM COGNITIONIS ... , Seite 393 |
|||||||
Zeile:
|
Text (Kant):
|
|
|
||||
| 01 | lucis cum assignabili temporis dispendio iunctus sit, (si sententiam Cartesii | ||||||
| 02 | amplecteris,) in elasticitate globulorum äris elasticorum ponitur, qui secundum | ||||||
| 03 | leges elasticitatis ictui aliquantulum concedentes, quod in quovis globulo | ||||||
| 04 | absorbent punctum tempusculi, per seriem immensam concatenatam summando, | ||||||
| 05 | perceptibile tandem faciunt. Häc foret ratio antecedenter determinans, s. qua | ||||||
| 06 | non posita determinato locus plane non esset. Si enim globuli ätheris perfecte | ||||||
| 07 | duri forent, per distantias quantumlibet immensas nullum emissionem inter et | ||||||
| 08 | appulsum lucis perciperetur temporis intervallum. | ||||||
| 09 | Illustris Wolffii definitio, quippe insigni nota laborans, hic mihi emendatione | ||||||
| 10 | egere visa est. Definit enim rationem per id, unde intelligi potest, cur | ||||||
| 11 | aliquid potius sit, quam non sit. Ubi haud dubie definitum immiscuit definitioni. | ||||||
| 12 | Etenim quantumvis vocula cur satis videatur communi intelligentiä | ||||||
| 13 | accommodata, ut in definitione sumi posse censenda sit, tamen, tacite implicat | ||||||
| 14 | iterum notionem rationis. Si enim recte excusseris, reperies idem, quod quam | ||||||
| 15 | ob rationem, significare. Ideo substitutione rite facta, definitio Wolffiana audiet: | ||||||
| 16 | ratio est id, ex quo intelligi potest, quam ob rationem aliquid potius sit, quam | ||||||
| 17 | non sit. | ||||||
| 18 | Pariter enuntiationi rationis sufficientis vocem rationis determinantis surrogare | ||||||
| 19 | satius duxi, et habeo ill. Crusium assentientem. Quippe ambigua vox est | ||||||
| 20 | sufficientis, ut idem abunde commonstrat, quia quantum sufficiat, non statim | ||||||
| 21 | apparet; determinare autem cum sit ita ponere, ut omne oppositum excludatur, | ||||||
| 22 | denotat id, quod certo sufficit ad rem ita, non aliter, concipiendam. | ||||||
| 23 | PROP. V Nihil est verum sine ratione determinante. | ||||||
| 24 | Omnis propositio vera indicat subiectu respectu prädicati esse determinatum, | ||||||
| 25 | i. e. hoc poni cum exclusione oppositi: in omni itaqü propositione | ||||||
| 26 | vera oppositum prädicati competentis excludatur necesse est. Excluditur | ||||||
| 27 | autem prädicatum, cui ab alia notione posita repugnatur, vi principii contradictionis. | ||||||
| 28 | Ergo exclusio locum non habet, ubi non adest notio, quä repugnat | ||||||
| 29 | opposito excludendo. In omni itaqü veritate est quiddam, quod excludendo | ||||||
| 30 | prädicatum oppositum veritatem propositionis determinat. Quod cum nomine | ||||||
| 31 | rationis determinantis veniat, nihil verum esse sine ratione determinante | ||||||
| 32 | statündum est. | ||||||
| 33 | Idem aliter. |
||||||
| 34 | E notione rationis intelligi potest, quodnam prädicatorum oppositorum | ||||||
| 35 | subiecto tribündum sit, quodnam removendum. Pone quicquam verum esse | ||||||
| 36 | sine ratione determinante, nihil afforet, ex quo appareret, utrum oppositorum | ||||||
| 37 | tribündum sit subiecto, utrum removendum; neutrum itaqü excluditur, et | ||||||
| [ Seite 392 ] [ Seite 394 ] [ Inhaltsverzeichnis ] |
|||||||