Kant: AA II, AUGUSTISSIMO SERENISSIMO ATQUE ... , Seite 400 |
|||||||
Zeile:
|
Text (Kant):
|
|
|
||||
01 | serie substantia nec est in uno statuum datorum, nec in altero, nec | ||||||
02 | tamen in nullo: erit in diversis, et sic porro in infinitum. | ||||||
03 | Celeb. Kaestnerus, hanc Leibnizii legem examini subiecturus, provocat | ||||||
04 | eius defensores*), ut demonstrent: motum puncti continuum per | ||||||
05 | omnia latera trianguli esse impossibilem, quod utique, concessa lege continuitatis, | ||||||
06 | probari necesse esset. En igitur demonstrationem quaesitam. | ||||||
07 | Denotent literae tria puncta angularia trianguli rectilinei. Si | ||||||
08 | mobile incedat motu continuo per lineas ab bc ca h. e. totum perimetrum | ||||||
09 | figurae, necesse est, ut per punctum b in directione ab per | ||||||
10 | idem autem punctum b etiam in directione bc moveatur. Cum autem | ||||||
11 | hi motus sint diversi, non possunt esse simul. Ergo momentum praesentiae | ||||||
12 | puncti mobilis in vertice b, quatenus movetur in directione ab | ||||||
13 | est diversum a momento praesentiae puncti mobilis in eodem vertice b, | ||||||
14 | quatenus movetur secundum directionem bc. Sed inter duo momenta | ||||||
15 | est tempus, ergo mobile in eodem puncto per tempus aliquod praesens | ||||||
16 | est, i. e. quiescit, ideoque non incedit motu continuo, quod contra hypothesin. | ||||||
17 | Eadem demomstratio valet de motu per quaslibet rectas, angulum | ||||||
18 | includentes dabilem. Ergo corpus non mutat directionem in motu continuo, | ||||||
19 | nisi secundum lineam, cuius nulla pars est recta, h. e. curvam, | ||||||
20 | secundum placita Leibnizii. | ||||||
21 | 5. Tempus non est obiectivum aliquid et reale, nec substantia, nec | ||||||
22 | accidens, nec relatio, sed subiectiva condicio per naturam mentis humanae | ||||||
23 | necessaria, quaelibet sensibilia certe lege sibi coordinandi, et | ||||||
24 | intuitus purus. Substantias enim pariter ac accidentia coordinamus, | ||||||
25 | tam secundum simultaneitatem, quam successionem, nonnisi per conceptum | ||||||
26 | temporis; ideoque huius notio, tanquam principium formae, | ||||||
27 | istorum conceptibus est antiquior. Quod autem relationes attinet s. respectus | ||||||
28 | quoscunque, quatenus sensibus sunt obvii, utrum nempe simul | ||||||
29 | sint, an post se invicem, nihil aliud involvunt, nisi positus in tempore | ||||||
30 | determinandos, vel in eodem ipsius puncto, vel diversis. | ||||||
31 | Qui realitatem temporis obiectivam asserunt, aut illud tanquam | ||||||
32 | fluxum aliquem in exsistendo continuum, absque ulla tamen re exsistente | ||||||
33 | (commentum absurdissimum!), concipiunt, uti potissimum | ||||||
34 | Anglorum philosophi, aut tanquam abstractum reale a successione | ||||||
35 | statuum internorum, uti Leibnizius et asseclae statuunt. Posterioris | ||||||
*) Höhere Mechanick, S. 354. | |||||||
[ Seite 399 ] [ Seite 401 ] [ Inhaltsverzeichnis ] |