Kant: AA I, PRINCIPIORUM PRIMORUM COGNITIONIS ... , Seite 397

      
           
 

Zeile:

 

Text (Kant):

 

 

 

  
  01 intercedentem sufficere constat. In exsistentibus vero de ratione antecedenter      
  02 determinante quästio est, quä si nulla est, ens absolute necessario exsistit,      
  03 si exsistentia est contingens, eam non posse non präcedere, evictum dedi.      
  04 Hinc veritas ex ipsis fontibus arcessita meo quidem iudicio purior emersit.      
           
  05 Celeberrimus quidem Crusius exsistentia quädam per suam ipsorum      
  06 actualitatem ita determinari putat, ut vanum autumet ultra quicquam requirere.      
  07 Titius libera volitione agit; quäro: cur hoc potius egerit, quam non egerit?      
  08 respondet: quia voluit. Cur vero voluit? Häc inepte interrogari autumat. Si      
  09 quäris; cur non potius aliud egit? respondet: quia hoc iam agit. Ideo putat,      
  10 liberam volitionem actu determinatam esse per exsistentiam suam, non antecedenter      
  11 per rationes exsistentia sua priores; et sola positione actualitatis omnes      
  12 oppositas determinationes excludi, hinc ratione determinante opus non esse      
  13 contendit. Verum rem contingentem nunquam, si a ratione antecedenter determinante      
  14 discesseris, sufficienter determinatam, hinc nec exsistentem esse posse,      
  15 si libürit, etiam alio argumento probabo. Actus liberä volitionis exsistit, häc      
  16 exsistentia excludit oppositum huius determinationis; verum, cum olim non      
  17 exstiterit et exsistentia per se non determinet, utrum olim fürit vel non fürit,      
  18 per exsistentiam huius volitionis häc quästio, utrum antea iam exstiterit, an      
  19 non exstiterit, manet indeterminata; quia vero in determinatione omnimoda häc      
  20 quoqü una omnium est, utrum ens inceperit an minus, ens eatenus erit indeterminatum,      
  21 neqü determinari poterit, nisi präter ea, quä exsistentiä internä      
  22 competunt, arcessantur notiones, quä independenter ab exsistentia ipsius sunt      
  23 cogitabiles. Cum vero id. quod entis exsistentis antecedentem non exsistentiam      
  24 determinat, präcedat notionem exsistentiä, idem vero, quod determinat, ens      
  25 exsistens antea non exstitisse, simul a non exsistentia ad exsistentiam determinaverit,      
  26 (quia propositiones: quare, quod iam exsistit, olim non exstiterit, et      
  27 quare, quod olim non exstiterit, iam exsistat, revera sunt identicä,) h. e. ratio      
  28 sit exsistentiam antecedenter determinans: sine hac etiam omnimodä entis      
  29 illius, quod ortum esse concipitur, determinationi, hinc nec exsistentiä locum      
  30 esse posse, abunde patet. Häc si demonstratio propter profundiorem notionum      
  31 analysin cuiquam subobscura esse videatur, präcedentibus contentus esse      
  32 poterit.      
           
  33 Postremo, cur in demonstratione, ab ill. Wolffio et sectatoribus usurpata,      
  34 acquiescere detrectaverim, brevius expediam. Illustris huius viri demonstratio,      
  35 ut a perspicacissimo Baumgartenio enodatius exposita reperitur, ad häc, ut      
  36 paucis multa complectar, redit. Si quid non haberet rationem, nihil esset eius      
  37 ratio; ergo nihil aliquid, quod absurdum. Verum ita potius informanda erat      
  38 argumentandi ratio: si enti non est ratio, ratio ipsius nihil est i. e. non ens. Hoc      
  39 vero ambabus manibus largior, quippe si ratio nulla est, conceptus ipsi respondens      
  40 erit non entis; hinc si enti non poterit assignari ratio, nisi cui nullus      
           
     

[ Seite 396 ] [ Seite 398 ] [ Inhaltsverzeichnis ]