Kant: Briefwechsel, Brief 65, Von David Ruhnken |
|||||||
|
|
|
|
||||
Von David Ruhnken | |||||||
10. März 1771. | |||||||
Clarissimo Cantio | |||||||
S. P. D. | |||||||
D. Ruhnkenius. | |||||||
Anni triginta sunt ipsi, cum uterque tetrica illa quidem, sed | |||||||
utili tamen nec poenitenda fanaticorum disciplina continebamur. | |||||||
Erat tum ea de ingenio Tuo opinio, ut omnes praedicarent, posse Te, | |||||||
si studio nihil intermisso contenderes, ad id, quod in literis summum | |||||||
est, pervenire. Cui tantae exspectationi quid Te satisfecisse dicam, | |||||||
qui illam ita viceris, ut omnium, quos sive patria, sive Germania | |||||||
adeo habet, philosophorum luminibus offecisse videare. Quo mihi | |||||||
fuit gratius et jucundius, ex communi amico, Wielkesio intelligere, | |||||||
mei memoriam, ne post tantum quidem temporis intervallum, apud | |||||||
Te exolevisse. Ego quoque de Te, mi optime Canti, saepe multumque | |||||||
cogitavi, crebrius, mihi crede, cogitaturus, si, quod centies optavi, | |||||||
ingenii Tui monimenta videre potuissem. Verum, quaecunque | |||||||
Germanico sermone scripta sunt, raro aut nunquam ad Batavos | |||||||
afferuntur. Teneo librorum Tuorum argumenta e diariis literariis, | |||||||
et laudibus, quibus ornantur, delector. At nihil nisi Dissertationem | |||||||
de Evidentia vidi, semel mihi ostensam a peregrinatore Borusso. | |||||||
Omnino vos, qui patria potius, quam communi eruditorum lingua | |||||||
scribendum putatis, parum aut famae vestrae consulitis, aut exterorum | |||||||
utilitati. Audio, Te multum tribuere philosopho Anglorum populo, | |||||||
eique placere malle, quam ceteris gentibus ad humanitatem excultis. | |||||||
Quod facis merito, et me approbante. Quin igitur Latine scribis, | |||||||
praesertim cum magnam hujus rei facultatem jam olim consecutus | |||||||
sis, ut gens, cui tantopere faves, Te vicissim miretur et in oculis | |||||||
ferat? Batavi tametsi illud philosophiae genus, quod nuper Germania | |||||||
celebravit, fastidiunt velut barbarum et expers elegantiae de priscis | |||||||
fontibus ductae, tamen, non dubito, quin libros Tuos, Latine | |||||||
scriptos, sint cupidissime lecturi, quippe qui severitatem metaphysicam | |||||||
temperes venusti ingenii lepore et suavitate. Ceterum ut ego ex | |||||||
praestantissimo Wielkesio, in cujus Tu ore habitas, laetus intellexi, | |||||||
quomodo valeres, quam bene rem gereres, quantus amor in Te | |||||||
esset civium, ita Tibi quoque, ni fallor, jucundum futurum est, quae | |||||||
fuerit ante, sitque etiamnunc vitae meae ratio, plane cognoscere. | |||||||
Relicto Regio monte, Saxoniam petii, et ibi cum philosophiae, tum | |||||||
literis elegantioribus biennium dedi. Inde in Bataviam profectus | |||||||
sum eo animo, ut, triennio in Academia Leidensi transacto, patrios | |||||||
Lares repeterem. Verum cum hic tales reperissem humaniorum | |||||||
literarum magistros, quales reperiri vix speraveram posse, nec precibus | |||||||
parentum, nec minis poteram ab illorum disciplina divelli. Leidae | |||||||
igitur totos octo annos transegi, nisi quod per anni spatium excurri | |||||||
in vicinam Galliam, ut mediocrem doctrinae apparatum, librorum | |||||||
Msstorum copiis, quas Parisinae bibliothecae suppeditabant, locupletarem. | |||||||
Cepi tandem fructum diuturni, quod bonis literis impenderam, | |||||||
studii. Nam Leidensis Academiae Curatores primum | |||||||
Professionem Graecarum literarum extraordinariam, mox Eloquentiae | |||||||
et Historiarum ordinariam ad me detulerunt: cui nuper Bibliothecarii | |||||||
munus accessit. Quid multa? Batavi sua me munificentia tam | |||||||
beatum reddiderunt, ut non solum Pomeraniae meae facile obliviscerer, | |||||||
sed etiam opimam Gesneri provinciam, quae mihi cum | |||||||
novis honorum titulis a Gottingensibus offerebatur, repudiarem. | |||||||
Interea non pauca edidi ad Graecas Latinasque literas illustrandas | |||||||
comparata, quae laudem aliquam invenerunt apud Batavos et | |||||||
Britannos, jacent fortasse aut ignorantur in Borussia. Nec tamen | |||||||
me totum a philosophia, quam juvenis acerrimo studio sequebar, | |||||||
removi. Verum antiquitatis amor me ad Platonem detulit, in cujus | |||||||
placitis maxime acquiesco, verissimum esse expertus, quod scribit | |||||||
idoneus judex, Leibnitius in Epistola quadam ad Huetium: Doctrina | |||||||
Platonis metaphysica et moralis, quam pauci ex fonte | |||||||
hauriunt, sancta est rectaque, et, quae de ideis aeternisque | |||||||
veritatibus habet, admiranda. Sed sentio, me longius provehi | |||||||
voluptate Tecum colloquendi. Unum si addidero, finem faciam | |||||||
scribendi. Legi Observationes in N. T. scriptas a Kypkio: qui an sit | |||||||
condiscipulus noster, scire cupio. Is, quocum magna mihi intercedebat | |||||||
aemulatio, praecoci praeditus erat ingenio, et aliquando primas | |||||||
partes habiturus videbatur. At, qui observationes edidit, si quid | |||||||
ego judico, vix tenet secundas. De altero commilitone nostro, Porschio, | |||||||
qui versus Latinos ad veterum poetarum exemplum mira facilitate | |||||||
fundebat, nihil ex eo tempore audivi, prope ut verear, ne messis in | |||||||
herbis sit intercepta. Vale, Vir eximie, et Tibi pro certo persuade, | |||||||
Te a me ita observari, ut Tui, quam ego sum, studiosiorem habeas | |||||||
nemimem. Tu quoque facies, ut brevi Tuae literae, quae veterem | |||||||
amorem nostrum alant et confirment, ad me perferantur. | |||||||
Dab. Lugduni Batavorum a. d. 10 Martii 1771. | |||||||
[ abgedruckt in : AA X, Seite 117 ] [ Brief 64 ] [ Brief 65a ] [ Gesamtverzeichnis des Briefwechsels ] |