|
Liber IV. IUS GENTIUM UNIVERSALE. Civitas libera respectu exterorum considerata, immo generalius omnis societatis libera maior et aeterna, quatenus ut una persona spectatur, GENS appellatur, §. 87. ius gentium universale (Naturale) est ius naturale applicatum ad gentes erga se invicem, §. 97, Pr. Ergo Ius Gentium Universale docet leges naturales a gentibus erga invicem observandas, tradit iura atque obligationes, quae genti in gentem naturaliter competunt, explicat officia gentium mutua naturalia, atque etiam iura maiestatica transeuntia, §. 104. Inter scriptores, qui Ius Gentium Universale singularibus commentariis explicuerunt, [196] eminet Zoucheus 1), Textor 2), Glafeyus 3), Ickstadt 4), Wolfius 5) atque Vattelius 6). 1) Richardi Zouchei iuris et Iudicii Fecialis seu Iuris inter Gentes et quaestionum de eodem explicatio, Oxon. 1650, 4. 2) Ioh. Wolfgangi Textoris Synopsis Iuris Gentium, Basil. 1680. 4. 3) Ad. Frid. Glafey’s Völker-Recht nach dem Rechte der Vernunft betrachtet, 3te vermehrte Aufl. Nürnberg, Frankf. und Leipz. 1752. 4. 4) Ioh. Adami Ickstadt Elementa Iuris Gentium, diss. resp. S. R. I. Comite Carolo de Colloredo, Wirceburgi 1740, 4. 5) Christiani L. B. de Wolf ius Gentium methodo scientifica pertractatum, in quo Ius Gentium Naturale ab eo, quod Voluntarii, Pactitii et Consuetudinarii est, accurate distinguitur, Halae 1749. 4. 6) Le Droit des Gens par M. de Vattel supra excitatus liber pag. 69. IN GENERE. Cum gens sit 1) societas, et quidem 2) libera, §. praec.: quaelibet gens respectu alterius gentis est persona moralis degens in statu naturali, §. 16, consequenter [420] plures gentes erga se invicem spectandae tamquam totidem personae liberae. Quamobrem gentes utuntur Iure mere Naturali, hoc est gaudent iuribus et tenentur obligationibus, quae naturaliter competunt personis in statu libertatis naturalis positis, §. 16. Gentibus accensenda est omnis monarchia, aristocratia et democratia libera, §. 110, et generalius omnis societas libera maior et aeterna, sive sit despotica, §. 37, seu foederatarum rerumpublicarum corpus, §. 190, immo etiam [198] certo modo omnis respublica subordinata, quatenus nempe non tamquam subordinata spectari potest. Quamobrem ad has societates maiores omnes Ius Gentium potest applicari vel in omnibus vel in quibusdam. Quoniam porro populus, cui vi originis competit imperium publicum summum, §. 95, gens est, §. 209; praeterea autem quilibet imperans summus tum civilis tum despota, monarcha, collegium optimatium et collegium populare, immo et rector civitatis gentem suam repraesentant, quatenus ius populi habent translatum vel demandatum, §. 141, et hinc ipsis competunt iura maiestatica transeuntia nomine populi exercenda: consequitur, ut etiam ad imperantes gentium et rectores civitatum eatenus applicari possit Ius Gentium. Quod certo sensu etiam de imperantibus et rectoribus civitatum subordinatarum admittendum est, §. praec. Cum Ius Gentium Universale sit species Iuris Naturalis in genere et cospecies Iuris mere Naturalis; communia cum his disciplinis habet principia generaliora, ideoque Ius Gentium Universale a Iure Naturali in genere et Iure mere Naturali quoad principia generaliora non differt. Sed cum principia generaliora Iuris Naturalis in genere applicentur in iure mere Naturali ad singulos homines, in Iure Gentium Univ. ad integras gentes; homo vero et gens essentia, natura et statu differant; atque ex hac differentia plures diversae eliciantur conclusione: Ius Gentium Universale differt a Iure Naturae in genere et a Iure mere Naturali subiecto speciali et conclusionibus. Ceterum Ius Naturale Gentium pariter atque Ius mere Naturale singulorum est Ius necessarium, universale, immutabile atque aeternum, §. 47, I. ABSOLUTUM. Quoniam gentes utuntur erga se invicem Iure mere Naturali, §. 210; cuilibet genti ius competit in sui qua personae conservationem et in actiones suas iustas, [421] §. 64, I. Quamobrem omnium gentium, si per se seu in statu originario spectantur, eadem sunt iura, eaedem obligationes, §. 69, I; ideoque omnes aequales, ita ut nulli plus iuris quani alteri, §. 70, I; 71, I, multo minus imperium in alterum competat, §. 75, I; omnes sunt liberae et a se invicem independentes, §. 77, I; iure sese perficiendi et adquirendi, §. 81, I, ut et iure bonae existimationis instructae, §. 97, I; 98, I.; nec sibi invicem tenentur nisi obligationibus negativis, nec igitur ipsis reciproce competunt nisi iura negativa, §. 82, I. Quoniam gens ex pluribus familiis aliisque personis pacto unionis civilis consociatis composita est, §. 89, 91; ad conservationem gentis pertinet tum conservatio universorum et singulorum civitatis membrorum, tum ipsa etiam unionis civilis perduratio. Quamobrem genti vi iuris in sui conservationem, §. 214, ius competit 1) in conservationem singulorum et omnium civitatis suae membrorum, summi imperantis et sub- ditorum, familiarum aliarumque societatum et universitatum civilium; hinc ius ad protegendum ipsorum vitam, corpus, res iuraque quaelibet; 2) in perdurationem unionis civilis, formae reipublicae, legum fundamentalium, totiusque nexus iurium ac obligationum, qui imperantem inter et subditos, atque inter subditos mutuo intercedit. Atque hoc ius gentis respectu gentis alius est simul obligatorium respectu sui ipsius; quoniam derivatur ex pacto unionis, quo universi singulis tenentur tum ad eos protegendos, §. 91, [202] tum ad tuendam unionis civilis perpetuitatem, §. 90. Vi huius in sui conservationem iuris genti etiam competit ius, omne pericutum interitus a se avertendi, §. 270, I. Interitus vero gentis non tantum in interitu omnium vel plurimorum saltem civium, sed etiam in sublata unione civili consistit, §. 215. Immo si gens conicitur in statum extraordinarium, quo sine neglectione officii alteri genti debiti interitum evitare nequit; genti competit favor necessitatis, §. 145, Pr. Quare gens obligationi suae erga aliam potest non satisfacere in casu necessitatis, si nempe aliud evitandi interitus medium non suppetit, §. 143, Pr., hinc in eum finem, ut ne omnes vel plurimi cives pereant, aut ne omnis unio civilis dissolvatur, §. 216. Quoniam gens est persona libera, §. 209, et ius habet tuendi iura civium suorum, §. 215; ius competit genti non patiendi, 1) ut gens alia se suo regimini negotiisque publicis immisceat 2) ut cives et subditi sui in actionibus suis iustis et negotiis privatis turbentur vel impediantur. Atque ita intelligitur, actionibus gentis iustis non solum negotia gentis publica, sed etiam singulorum actiones iustas [422] et negotia privata posse accenseri. Estque porro hoc ius gentis circa negotia sua publica et civium suorum privata eo fortius, quod innitatur obligationi universorum erga singulos ad tuenda singulorum iura civitatisque libertatem, §. 215. Et quia vi libertatis naturalis gens independens est ab imperio alterius, §. 214: exulat inter gentes superior, oboedientia, iudex, iurisdictio, poena: et nefas est genti, aliam habere pro serva. Quoniam porro genti competit ius existimationis bonae, et gentes existimatione aequales sunt, §. 214; nulla gens honorem aut praecedentiam ab altera exigere potest, §. 101, I. Nec ad ius praecedentiae stabiliendum potentia maior, virtus insignior, ar- tium et scientiarum cultura potior, religio purior, forma civitatis excellentior, respublica antiquior, maiestas ex populorum aut regnorum pluralitate multiplicata, honor ab aliis gentibus exhibitus eminentior, et id genus reliqua aliquid valent. Competit genti etiam ius tuendi existimationem bonam singulorum suorum civium, §. 215. Cum imperantes publici, quibus delatum imperium, gentem suam repraesentent, §. 214; quilibet imperans imperantem alterius civitatis spectare debet tamquam sibi aequalem, sicut in reliquis iuribus ita et quoad existimationem. Si quis igitur verbis vel factis contrarium declarat, consequenter si facit, quod in comtemp[205]tum vel contumeliam imperantis alterius civitatis vergit; iniuriam infert imperanti eiusque genti. Ergo si gens quaedam imperanti suo peculiarem titulum tribuit, quod cuilibet vi libertatis naturalis pro lubitu licet; eundem tamen titulum ut et aliae gentes ipsi tribuant, exigere nequit. Si vero id pactione impetrat ab altera gente, ut talis titulus tribuatur, pacto standum. Denique cum genti ius competat, quatenus sine iniuria alterius fieri potest, sese perficiendi atque ius adquirendi, §. 214; ius ipsi etiam est, potentiam suam augendi, ideoque ius ad ea omnia, quibus potentiam suam citra alterius gentis iniuriam augere potest; im[206]mo etiam ius singulos cives suos protegendi in iis negotiis, quibus adquirere sibi et comparare, quaecumque ad vitae sufficientiam pertinent, modis naturaliter licitis student, §. 215. [423] HYPOTHETICUM. DOMINIO ET IURE TERRITORIALI GENTIS. Cum genti competant iura personae liberae, §. 210; gens rerum suarum naturaliter domina est, §. 137, I, habetque ius, earundem accessoria sibi propria habendi, §. 149, I, ut et res nullius occupando, §. 113, I, et alienum pacto adquirendi, §. 168, I et §. 19. Genti itaque vi dominii, quod in res suas habet, ius proprium competit, 1) rebus suis utendi fruendi, 2) de iis pro lubitu dispoendi, 3) easque possidendi; consequenter etiam ius, quamlibet aliam gentem a rerum suarum [208] usu quocumq>e, dispositione, detentione et possessione excludendi, §. 143, I; 144, I. Rebus vero, quae genti sunt propriae, non tantum accensendae sunt res, quae ad universos pertinent; sed etiam certo modo res singulorum civium, consequeuter eae res omnes, quae sunt in patrimonio vel summi imperantis, vel certarum societatum civilium, vel singulorum subditorum. Cum enim universi singulorum res ad salutem publicam promovendam dirigere, §. 106, ideoque iis certo modo uti, de iisque disponere cum exterorum exclusione possint, dominiumque etiam eminens in res singulorum habeant, §. 146; praetereaque teneantur ad tuenda singulorum iura, §. 215; atque hinc genti ius competat non patiendi, ut aliquis civium suorum in exercitio dominii ab alia gente impediatur, consequenter etiam ius excludendi gentem alteram ab harum rerum usu, dispositione et possessione: res singulorum certo modo esse res gentis negari non potest, atque eatenus genti in res singulorum [209] civium competit, respectu aliarum gentium, dominium. Hinc et ea orbis terrarum regio, quam ab origine inhabitat gens quaedam, cum iis, quae in ea sunt, consequenter regio, in qua originarie imperium habet, hoc est territorium gentis, §. 106, est in gentis dominio, §. 225. Unde colligitur, 1) nullam gentem intrare alterius territorium, vel per illud transire, aut in eo commorari, aut utilitatem quandam, etiamsi innoxia fuerit, ex eo capere posse, nisi consentiente ea gente, quae territorii domina est; 2) hinc a voluntate gentis dependere, sub quibus condicionibus exteris permittere velit transitum per territorium suum, commorationem in eodem usumve eiusdem quemlibet; 3) ei, cui [424] competit imperium publicum in territorio, competere etiam eius dominium, seu imperantem civilem esse dominum territorii. Quoniam gens locis vacuis, territorio suo inclusis, uti cum exclusione exterorum physice et legaliter, §. 108, I, potest; talium locorum dominium, si vult, habebit, §. 112, I, consequenter et in iisdem imperium exercere poterit. Iam vero de hac gentis voluntate dubitari non potest, cum maxime eiusdem intersit, ut nullus locus intra territorii sui limites reperiatur, in quo respectu exterorum ipsi non competat dominium atque imperium. Quamobrem si civitas coalescit ita, ut in certa regione tamquam sede gentis stabili oriatur territorium, intra cuius limites loca vacua reperiuntur inclusa: loca talia vacua, eaque, quae in iis sunt, inteltiguntur gentis dominio et imperio subiecta, ideoque spectanda eiusmodi loca tamquam a gente occupata, §. 113, I. Ergo hoc sensu quidquid est in territorio, est de territorio (quatenus fieri potest), ideoque de territorio esse praesumitur, donec de veritate contrarii constiterit. Gens, qua domina territorii sui, adquirit etiam accessoria iure accessionis, §. 224, ideoque ipso iure fit domina fructuum territorii naturalium atque industrialium, ut et accessorium fortuitorum, §. 151, I et 153, I. Immo gens etiam res alienas, quae territorio suo accedunt, adquirere potest iure accessionis putativae, ex. gr. res iactas et naufragas; restituendos tamen vero harum rerum domino, simul atque genti factus fuerit cognitus, §. 155, I. Quoniam gentis maximopere interest, ut nemo reperiatur iu eius territorio, qui summo imperio non sit subiectus, et a gentis voluntate dependet, sub quibus condicionibus peregrino permittere velit, ut transeat per territorium vel in eo commoretur, §. 226: gens peregrinis transitum per territorium suum et commorationem in eo aliter permittere (salva lege naturali et declaratione in contrarium), non in- telligitur, quam [212] ut imperio et legibus territorialibus subsint peregrini, quamdiu in territorio versantur vel commorantur. Ergo quisquis est in territorio, est sub terri- torio, hoc est subiectus est imperio domini territorialis, et peregrini sunt subditi temporarii, quoad scilicet in territorio commorantur; consequenter quicumque est in territorio, sub territorio esse praesumitur, donec contrarium probetur. 1. Frider. Guil. Pestel diss. iustitia et benignitas legum Germanicorum erga peregrinos examinata, Rintel. 1754. Ex dictis igitur liquet, territorium non tantum comprehendere terras et loca, quae a gente actu inhabitantur; sed etiam ad territorium (quoad eius fieri potest), pertinere, quidquid intra limites horum locorum continetur, totum terrarum [425] et aquarum tractum; quidquid super et subter hunc tractum reperitur, totam regionem; quidquid vel naturae beneficio in eo existit aut [213] nascitur, ut silvas, montes, prata, inculta etiam et deserta loca, rivos, flumina, lacus, paludes, maria, cum accessoriis, velut brutis, feris, avibus, metallis, mineralibus, terrae fructibus, piscibus, cet.; vel quidquid hominum industria in territorio produxit, ut sunt agri, horti, vineae, aedificia, vici, castella, urbes cet.; vel quae casu intra territorium nata aut in illud delata fuerint. Quoniam porro genti competit ius occupandi, §. 224; gens rerum a se occupatarum dominium adquirit: modo res sit 1) physice apprehensibilis, 2) nullius, et 3) actu apprehensa eo animo, ut sibi fiat propria, §. 114, 115, I. Quod ad primum attinet, cum gentis maior sit potentia quam singulorum; maior etiam terrae tractus et plures res simul a gente, quam quidem a singulis privatis occupari possunt. Oceanus tamen manebit res nullius, et hinc liber (ab imperio alicuius gentis), quoad unius [214] gentis ad reliquas omnes excludendas non sufficiet potentia. Ex altero patet, terram ab alio populo inhabitatam occupari non posse; licet iste populus sit rudis et incultus, sine legibus et regimine civili, omnis de Divinitate cognitionis moralitatisque expers, qui per ignorantiam atque barbariem suam fertilissimo solo bonisque aliis quam pluribus uti nesciat, ideoque bona sua usibus generis humani subtrahat. Ex ultimo elucet, non solo anime, sed corpore simul perfici occupationem. Si igitur gens declarat, se ex. gr. quendam terrae incultae tractum occupare velle, alia vero gens postea prior fuerit apprehensione; hanc occupavisse non illam, in aprico est. Ergo etiam quantum gens quaedam manifestis signis occupavit, tantum dumtaxat adquisivit. * De libertate vel imperio maris multa est controversia. 1. Libertatem maris adstruit Hugo Grotius in diss. mare liberum, s. de iure, quod [215] Batavis competit ad commercia Indica, cuius prima editio sine auctoris nomine prodiit Lugd. Batav. 1609. 8. Ad sectatores Grotii pertinent Ioh. Isaac Pontanus, Theodor. Graswinckel, ioh. Groeningius aliique. 2. Imperium maris defendit. Ioh. Seldenus in opere: mare clausum s. de dominio maris libri duo, primum editi Londini 1636. 12. Seldeni sententiam sequuntur auctores varii Angli, Lusitani, Italici, Germani. Conf. Ioach. Hagemeieri syllogen dissertationum de imperio maris, Francof. 1663. 12. 3. Mediae inter utramque sententiae favet Theodor. Grauer in diss. de mari natura libero pactis clauso, Traiect. ad Rhen. 1728. [426] Conf. de scriptoribus Iuris Maritimi. Ioh. Alb. Fabricii Hydrotheologie (Hamb. 1734. 8.), pag. 243 seqq. Cum res occupata transeat in dominium occupantis, qui omnia pro lubitu iura in rem suam exercere potest, §. 136, I, gens etiam in occupato loco, veluti insula vel parte maris, terrae adiacentis, exercere imperium potest, immo impe- rium exercere velle intelligitur, §. 227, ideoque locus a gente occupatus fit pars territorii sui, §. 226. Si gens locum quendam dominio suo subiectum, ex. gr. insulam hactenus inhabitatam derelinquit; talis locus cessat esse res sua, et consequenter etiam desinit esse pars territorii gentis derelinquentis, evaditque res nullius, cuilibet occupanti patens, et si occupatur ab alia gente, huius dominio et iuri territoriali subicitur, §. 159, I et §. 232. Praesumpta vero derelictio cum revera sit ficta, neque ideo efficiat, ut is, contra quem praesumitur, ius suum amittat, §. 166, I, praescriptio in iure Gentium exulat, §. 241, I. [217] 1. Oppositae sententiae suffragatur Io. Guolfg. Kippingius in commentatione de usucapione Iuris Publici, Helmst. 1738. 4. Denique cum quilibet de re sua disponere pro lubitu possit, §. 143, I; genti etiam ius competit, genti alteri vel eius civibus ius quoddam constituere in territori o suo, hinc partem territorii oppignerare, vel servitutem in territorio suo con- stituere. 1. Nic. Hieron. Gundlingii schediasma de iure oppignorati territorii secundum Ius Gentium et Teutonicum, Vitemb. et Lips. 1741. 4. 2. Ioh. Henr. Feltzii diss. de iuris Publici servitutibus, s. de iuribus in alieno territorio, Argentor. 1701. recus. 1737. 3. Christoph, Ioh. Conr. Engelbrechti commentatio de servitutibus iuris Publici, Helmst. 1715. 4. et cum praef. Chr. G. Buderi, Lips. 1739. 4. DE Genti competit ius paciscendi, et paciscendo tum adquirendi tum alienandi et sese obligandi, §. 168, I. 169, I, consequenter etiam pacta cum alia gente, hoc [427] est pacta pub/ica, §. 142, sanciendi. Referenda tamen ad pacta gentis etiam pacta singulorum suorum civium privata, cum alia gente vel etiam cum privatis alterius gentis qua talibus sancita, quateuus universi tenentur singulis ad tuenda eorum iura, §. 91 et 215, ideoque etiam iura pacto quaesita, erga exteros: unde quoque ad idem ipsis ius competit. Cui iuri unius gentis respondet obligatio alterius gentis non permittendi, ut aliquis civium suorum fidem exteris datam fallat; quin potius efficiendi, ut quisque e populo obligationi suae erga exterum contractae, quantum fieri potest, satisfaciat. Quatenus imperans civilis, cui delatum imperium, et speciatim princeps ius gentis suae seu populi habet, pactum imperantis publici, qua talis, non tantum ad conventiones gentis, sed etiam ad conventiones publicas est referendum; quippe ad iura maiestatica etiam ius pactorum publicorum pertinet, §. 142: ideoque eatenus ex promisso imperantis sui gens obligatur, et ex eius acceptatione gens adquirit. Quodsi vero princeps, qui vi legis fundamentalis sine consensu populi pacta publica sancire nequit, eo deficiente pactum cum alia gente nomine gentis suae sancit, eiusmodi conventio principis, qua publica, hoc est quoad civitatem suam concernit, est invalida, §. 167, I, et quatenus inde gentem suam obligare intendit, vitiosa, §. 181, I, nec consequenter nisi ratihabitione populi sui, vel quibus id ius a populo concessum, valida fieri potest, §. 175, I. not. [220] 1. Henr. Bodini diss. de contractibus summarum Potestatum 1696. recus. Hal. 1748. 2. Georg. Ad. Struvii diss. de contractibus Principum. rec. Ien. 1745. 3. Henr. Andr. Waltheri diss. de contractibus summorum Imperantium, Giessae 1728. Sponsio (publica) est pactum, quo quis nomine gentis genti alii aliquid promittit, qui hoc iure munitus non est. Sponsio itaque respectu eius gentis, cuius nomine initur, vim pacti non habet, nisi ab ipsa ratihabeatur. Pacta princtpis, de quibus §. praec. diximus, merae sponsiones sunt. 1. Christ. Thomasii diss. de sponsione Romanorum Caudina. Lips. 1684. et in Eiusd. diss. Lips. (1695, 4.) diss. 6. p. 428. 2. Eiusdem diss. de sponsione Romanorum Numantina, Lips. 1688. et in diss. Lips. diss. 14. p. 976. [428] Sanctum iure gentium vocatur id, cuius violatio publicae vel communi gentium saluti adversatur maiori gradu. Cum igitur gentium maxime intersit, ut pacta publica, quippe quae boni publici ergo percutiuntur, non violentur: pacta publica sancta sunt, et hinc fides, §, 184, I, publica gentibus sancte habenda. 1. Gottl. Sam. Treuer de auctoritate et fide Gentium atque Rerumpublicarum commentatio, Lips. 1747. 4. 2. Corn. van Bynkershoek de servando fide pactorum publicorum, et an quae eorum tacitae exceptiones? in Eiusd. Quaest. lur. Publici part. II. cap. 10. p. 251. Cum gens sit corpus aeternum, §. 90; gens manet eadem persona moralis respectu exterorum, licet mutetur rector civitatis, vel reipublicae forma, vel modus exercendi aut habendi imperium publicum cet. Quamobrem [222] iura et obligationes gentis ex pacto publico adquisitae per se spectatae non exstinguuntur morte regis, aut mutata reipublicae forma, vel mutato modo imperandi cet. Hanc ob rationem conventiones publicae ipsae vocantur aeternae (perpetuae, Grotio reales dictae), atque ideo conventiones publicae naturaliter sunt aeternae: ita ut non solum gentem et principem praesentem, sed simul quoque omnem gentis posteritatem omnesque principis successores obligent, ideoque et in hos quoque ius ex pacto publico quaesitum transeat. Potest tamen conventio publica ex consensu gentium paciscentium expresso vel tacilo esse temporaria, quo et referendum pactum publicum principis personale hoc est, ex quo principi ius vel obligatio non transmissibilis adquiritur; quemadmodum et conventio talis dissensu mutuo tolli, et hinc iura et obligationes mutuo adquisitae extingui pro lubitu possunt, §. 252, I. Quoniam foedus est pactum gentium, quo societatem ineunt, §. 142; foedera continent praestationes nontransitorias, §. 1, sive in perpetuum seu ad certum dumtaxat tempus duraturas, unde foedera vel aeterna vel temporaria sunt. [429] Foedus Inaequale est foedus aeternum, quod cum imminutione summi imperii aut libertatis naturalis alterutrius gentium foederatarum est coniunctum; quod minus, aequale est. Etenim gentes foedus inaequale pangentes fiunt inaequales dignitate, unde etiam gens cuius imperium vel libertas vi foederis pacti imminuitur, vocatur pars minus digna, altera ex adverso pars dignior. Gentes vero aequali foedere iunctae manent aequales. 1. G. Adolph. Schuberthi diss. de foederibus inaequalibus, Lips. 1715. Pactis publicis et foederibus accedere in maius robur possunt iuramenta et variae cautiones, §. 224, I; pactis gentium speciatim guarantia caveri solet. Est vero inter gentes guarantia (Guaranda) conventio publica, qua gens genti promittit auxilium bellicum in securitatem a laesione, forte ab alia gente metuenda; ideoque auxilium contra eum, qui ipsi ius quoddam auferre conabitur. Hinc etiam in securitatem promissionis publicae adimplendae guarantia sanciri, tamquam conventio accessoria, potest. Pactum guarantia munitum, seu quod servatum iri guarantia cautum est, vocatur pactum guarantciatum. 1. Fr. Lud. Waldner de Freudenstein diss. de firmamentis conventionum publicarum, Giess. 1753. Guarantia igitur a fideiussione pro gente alia differt, quippe qua promittitur, a se praesti[225]tum iri id, quod gens altera debet, nisi id ipsa praestiterit, §. 228, I. Fideiussor itaque ad plus tenetur quam guarandus. Et cum nemo alteri ius suum auferre possit; guarantia non intelligitur praestita nisi salvo iure tertii. 1. Ioh. Cho. Wilh. Steck diss. de guarantia paetorum religionis ergo percussorum, Hal. 1756, Obses est persona, quae traditur in securitatern debiti, scilicet pactum servatum vel debitum praestitum iri. Itaque ut conventiones publicae adimpleantur, etiam datis obsidibus caveri potest, §. 243. Nimirum qui obsidem accepit, ius nanciscitur, eum retinendi, donec praestitum fuerit, quod debetur; ideoque etiam ius, ipsum tamdiu custodiendi, quantum sufficit, ne aufugere possit. 1. Chi. Ferdin. Harprecht diss. de iure in Rempublicam obsides deserentem, Tubing. 1749. [430] De Scriptores de iure legationum enumerantur a BARBETRACIO in praefatione ad versionem Gallicam tr. ByNKERSHOEKII de foro legatorum adiectam nov. edit. tr. WICQUEFORTII de l' Ambassadeur (Amsterd. 1746. 4.) tom. II; et a MEISTERO in Bibl. Iur. Nat. part. II. p. 2 seqq. Legatus (orator) est persona, a gente, cui paret, ad aliam gentem negotii publici tractandi causa missa, §. 143. Legatus igitur est 1) mandatarius gentis mittentis, et consequenter intuitu negotii sibi demandati gentem suam qua mandantem repraesentat, §. 221, I: qui status legati, quatenus nimirum gentem mittentem repraesentat, vocatur eius character repraesentativus (repraesentaticius). Legatus 2) est officialis gentis mittentis publicus, ideoque qua legatus non suo, sed alieno nomine et dependenter a gente sua agit, §. 121. Legatus cum sit gentis mittentis mandatarius, §. praec.; quoad negotium publicum sibi commissum iisdem iuribus fruitur, iisdemque obligationibus tenetur, quibus muniretur et adstringeretur gens mittens, si ipsa negotium exsecutura fuisset, tum respectu gentis, ad quam mittitur, tum etiam intuitu tertiae gentis cuiuslibet, §. 222, I. Atque hoc sensu affirmari potest, characterem repraesentativum legati per universum extendi terrarum orbem. 1. Henr. Cocceii diss. de repraesentativa legatorum qualitate, Heidelb. 1680. 2. Ioh. Eberh. Roeslerii diss. de iuribus legatorum ex Iurisprudentia Naturali demonstratis, Tubing. 1713. [431] Quoniam a natura res est merae facultatis, et cuiuslibet arbitrio vi libertatis naturalis relinquenda, utrum sui copiam aliis facere, petentem audire, cum alio colloqui, deliberationes agere, negotia tractare, pacisci cet. velit, §. 80, I, [228] nobis naturaliter ius non est vi exigendi, nec ideo ulli incumbit obligatio patiendi, ut ipsi desideria nostra exponamus, vel ab eo aliquid petamus; nisi quatenus nobis aliud remedium ad ius nostrum tuendum non suppetit, cuiusmodi exemplum exstat, §. 135, I et §, 289, I. Quamobrem naturaliter etiam a voluntate gentis dependet, utrum velit vel nolit legatum sibi missum admittere, hoc est ei facultatem concedere, exponendi ipsi negotium sibi demandatum. Hinc si legatum recusat, genti mittenti iniuriam non infert, nec ipsi rationes reddere recusationis tenetur, §. 80, I. Et cum gens territorii sui domina sit, §. 226; naturaliter etiam a voluntate gentis dependet, utrum legatum, sive ad se seu aliam gentem missum, a territorio suo arcere, an ipsi aditum, commorationem et transitum concedere velit, §. 226. Quamobrem obligatio gentis ad legatum alius gentis admittendum, ipsive transitum et com[229]morattonem in territorio suo concedendum, naturaliter ex eius demum consensu, ideoque ex pacto est repetenda. Unde simul patet, gentem legato alterius gentis modum et condiciones praescribere posse, sub quibus ipsum admissionem vel transitum ipsi concedere velit, §. 226. Litterae credentiales sunt, quas gens mittens dat legato ad eam, ad quam mittitur, et in quibus eum legatum suum apud eandem gentem declarat. Legatus litteris credentialibus instructus esse debet, quatenus genti aliter de voluntate mittendis constare non posset. Traditis et acceptis litteris credentialibus gens obligatur, legatum sibi missum agnoscere qua talem, hoc est qua mandatarium et repraesentantem gentis mittentis, §, 246. Et cum acceptando hasce litteras gens in admissionem legati sibi missi consentiat; acceptatis litteris credentialibus legato competit ius in admissionem. Ius commeatus est ius secure hinc inde eundi, et litterae liberi commeatus sunt, quibus ius commeatus alicui conceditor. Quoniam gens [432] quaevis territorii sui est domina; legatus transire per territorium alterias gentis ibidemque commorari sine concessione eiusdem nequit, §. 249. Datis vero a gente et acceptatis a legato vel gente mittente litteris liberi commeatus ad hoc ipsi ius est vi pacti. 1. Diss. mea de transitu et admissione legati ex pacto repetendis, Gottingae 1748. Cum ius in finem simul contineat ius in media, modo per se non fuerint illicita; legato, cui conceditur admissio negotiique publici tractatio, simul ius confertur in omnia, ad negotium publicum tractandum necessaria. Cui iure respondet gentis, ad quam legatus mittitur, obligatio, 1) ad non impediendum legatum in iis, sine quibus negotium publicum tractare non potest, 2) ad non permittendum, ut in his ab alio quodam in ter[231]ritorio suo impediatur, ideoque ad ipsum protegendum, §. 102. Legato vi mandati ius competit, nomine iure gentis suae, ideoque, cum gens sit libera, independenter ab alia gente peragendi negotium sibi demandatum. In quod cum consentiat gens legatum admittens, §. 248.; consentire etiam intelligitur, ut legato competat ius ab ipsa independens in omnia, sine quibus hoc officio fungi nequit, atque in omnes actus ad negotium publicum sive directe sive indirecte tantum spectantes. Quamobrem legatus admissus, quoad negotium publicum sibi demandatum, et quoad omnia, sine quibus hoc negotium gerere nequit, et quoad omnes actus huc spectantes, imperio et iuri territoriali gentis, ad quam est missus, naturaliter subiectus non est. Atque eatenus legatus admissus una cum comitatu, hoc est personis, quarurn rninisterio utitur in obeunda legatione, curn suppellectile atque vasis seu rebus suis, atque cum aedibus, [232]quas inhabitat; iure peregrini privati, et consequenter iure subditi temporarii haberi nequit, §. 229; quin potius ipsi competit quaedam immunitas seu exemptio a iure territoriali gentis, ad quam missus est, quod ius vocari suevit Exterritorialitas, quanta nempe cum iure gentis in sui conservationem et securitatem publicam, cui gens neutiquam renuntiat, consistere potest. Pari ratione si gens legato transitum concedit; consentire simul intelligitur, ut legatus quoad ea, quae ad negotium publicum sibi demandatum spectant, cum comitatu et vasis et hospitio sit immunis ab imperio et iure territoriali suo, ideoque ut eatenus sit exterritorialis, §. 253. [433] Cum vero genti cuilibet integrum sit, condiciones praescribere legato, sub quibus admissionem ipsi et transitum permittere velit, §. 249; [233] legatus condicionibus, admissioni vel litteris liberi commeatus adiectis, iisque, quae tamquam tacitae subintelliguntur, adstringitur. Atque ita patet modus quo exterritorialitas legati restringi imminuique potest. Si legatus laeditur, gens mittens ipsa intelligitur laedi m persona legati, non tantum qua subditi sui, §. 246, sed simul etiam qua mandatarii sui et officialis publici, negotium maiestaticum nomine et iure gentis administrantis, §. 246, 120. Unde liquet, legato competere inviolabilitatem eminentiori gradu et sanctitatem (sanctimoniam), §. 239: quae sanctimonia ipsi speciatim solet tribui, quatenus a iurisdictione alterius gentis est immunis, §. 253. 1. Ioh. Schleussingi diss. de legatorum inviolabilitate, Lips. 1690. rec. Vitemb. 1743. 2. Observationes duae, quarum altera de inviolabilitate legatorum in genere, altera de eodem iure in specie agit, in Observatt. Halens. tom. IX. p. 272—355. [234] 3. Ioh. Laur. Fleischeri diss. de iuribus et iudice competente legatorum, Hal. 1724. Cum vero ad ignorata nemo teneatur; antequam innotescat genti, hanc personam, quae in territorio suo degit, esse legatum, ipsum exterritorialem et sanctum stricto sensu habere non obligatur, sed potius iure privati peregrini, consequenter tamquam subditum temporarium spectare potest, §. 229. Quoniam quidquid legatus qua mandatarius gentis mittentis agit, id ipsa gens mittens agere intelligitur, §. 247: pactum legati, vi mandati sui cum gente alia percwssum, est conventio publica, §. 142; consequenter quidquid tali pacto le- gatus nomine gentis suae promittit, ad illud praestandum gens mittens oblegatur, et quidquid contra nomine gentis suae acceptat, id gens mittens adquirit, §. 222, I. [434] Sectio IV. Genti laesae in gentem laedentem competit ius violentiae, §. 259, I et 210. Laeditur vero gens a gente non tantum, 1) si ius, quod immediate ad universam gentem pertinet, ab altera gente universa violatur; sed etiam 2) si gens universa singulo alterius gentis membro suum non tribuit, §. 215; immo etiam 3) si singulus quidam e gente singulum alterius gentis civem laedit, quatenus genti factum civis sui imputari potest velut approbando vel ratihabendo, §. 31, Pr. Actus, quibus certae tantum personae, vel certa tantum bona gentis ab altera gente, resarciendi damni causa, capiuntur vel detinentur, vocantur RE- pressaliae. Speciatim vero captura et detentio certarum personarum alterias gentis eo fine a gente facta, ut ista de [236] iure violato huic satisfaciat, vo- catur androlepsia (Viricapio). Genti laesae in laedentem competit ius repressaliarum et androlepsiae, si medium lenius ad ius suum consequendum non sufficit, §. 259, I. 1. Nic. Cho. Lynckeri diss. de iure repressaliarum Iurisque Gentium et Civilis qua illud convenientia et disconvenientia, Ien. 1691. rec. Ien. 1747. 2. Lud. Mart. Kahlii commentatio de iustis repressaliarum limitibus tum a gentibus tum a statibus S. I. R. observandis, Gotting. 1746. 4. Retorquedo ius, si, quo iure sibi viso quis erga me utitur, eodem et ego erga illum utor, seu si, quam quis actionem erga me exercet tamquam iustam, eandem et ego deinceps erga illum exerceo. Naturaliter cuique competit ius, re- torquendi ius contra alterum, §. 72, I. Quamobrem non tantum, si quis officium aliquod caritatis alteri denegat, huic ius est, idem isti alteri vicissim denegandi, [237] qualis retorsio vocatur retorsio iuris iniqui (molesti); sed etiam si [435] quis officium aliquod necessitatis alteri denegat, huic ius est idem eidem vicissim denegandi, quae retorsio appellari potest retorsio iuris iniusti, iuris scilicet spurii, quod ius esse falso contenditur. Atque hoc ius retorquendi ius iniustum referendum est ad iura laesi in laedentem, quippe denegatio officii necessitatis ad laesiones pertinet. Quamobrem et genti competit ius retorsionis in gentem aliam, §. 210. Hinc quod ius, seu molestum seu iniustum, gens quaedam statuit in cives alterius gentis; eodem iure et haec gens uti in cives alterius gentis potest. Speciatim vero ad iura gentis laesae referendam etiam est ius retorquendi ius iniustum. 1. Car. Otton. Rechenbergii vindidae iurium reipublicae et fisci in doctrina retorsonis, Lips. 1726. 4, 2. Ioh, Godofr. Baueri meditationes de vero fundamento, quo inter civitates nititur retorsio iuris, Lips. 1740. 4. Bellum, quod inter gentes geritur, vocatur Bellum publicum; quod inter privatos proprio nomine, privatum; quod denique una ex parte est publicum ex altera privatum, mixtum est. Genti laesae competit ius belli publici, quatenus ius suum aliter consequi non potest. §. 259, I. Bellum publicum a repressaliis, retorsione iuris iniusti et similibus actibus violentis et facti viis, gradu distat, ita scilicet uti a gradu minori gradus specie maximus : quippe bellum non restringitur ad certos tantum violentiae actus, sed involvit propositum, alteri omnem, quanta opus fuerit, vim inferendi. 1. Steph. Waga diss. de iis, quibus ius belligerandi competit, Vitemb. 1739. Quoniam laesio est causa iustifica belli, tanquam medii ad ius suum tuendum necessarii, sive laesio sit illata, sive actu inferatur, sive immineat; bellum [436] gentis contra gentem iustum est [239] intuitu finis, cuius finis est, indemnitos, de- fensio vel securitas sua, §. 267, I. 1. Ioh. Petr. Ludewig diss. de iuris Gentium laesione, Halae 1741 Et cum laesio sit unica belli causa iustifica: iniustum est bellum, quod geritur ex sola utilitate, et ex solis rationibus suasoriis, utpote quae ab utilitate desumuntur; vel ad permovendam aliam gentem, ut nostram religionem amplectatur. Hinc etiarn ob idololatriam, atheismum aliaque in Deum crimina genti inferre bellum, quod bellum punitivum vocant, nefas est. 1. Ernest. Cho. Arnoldi diss. de iure convenientiae quoad Ius Privatum et Publicum, Giess. 1742. 2. Ioh. Schmidt diss. de bello punitivo, Lips. 1714. Quamobrem nec potentia crescens et praepotentia gentis per se sunt causae belli iustificae: per accidens tamen tales evadere possunt, si cum laesione imminente fuerint comunctae: [240] qualis potentia crescens et praepotentia vocari solet tremenda. Atque hoc quidem ex factis est colligendum, si ex. gr. gens gentem vicinam iniustis armis lacessit vel opprimit. Itaque adversus gentem, cuius potentia crescens vel praepotentia est tremenda, ad avertendam laesionem et se- curitatem in futurum sibi asserendam arma capere licet, §. 263. Aequilibrium inter gentes est ille plurium gentium status relativus, quo praepotentiae unius vel quarundam potentiae coniunctae aliarum coniuncta potentia est aequalis. Itaque aequilibrii inter gentes conservatio per se causa belli iustifica non est; fieri tamen talis potest, si gentis unius vel pluriwn coniuncta praepotentia manifesto proposito contendat ad alias gentes subiugandas, vel ad earum securitatem iniustis armis turbandam, §. praec. Atque eatenus ad aequilibrium inter gentes tuendum licent, quae contra gentis praepotentiam tremendam licere ostendimus, §. praec. 1. Ioh. Georg. Neureuteri diss. Iur. Natur. de iustis aequilibrii finibus, Mogunt. 1746. [437] Actus, quo gens genti expresse declarat, se ius suum adversus ipsam bello persequi velle, est belli publici denuntiatio (belli indictio). Quoniam ad belli publici iustitiam sufficit, quod gens sit laesa, et aliter quam bello ius suum consequi non possit, §. 262: indictio belli, sive per legatum seu per praeconem seu scripto facienda, necessaria non est, ita scilicet, ut bellum sine praevia denuntiatione illatum ea propter simpliciter iniustum praedicari debeat. 1. Ioh.Ilac. Mulleri diss. de iure Feciali, Ien. 1693. 2. Ioh. Conr. Loehe diss. de indictione belli, Altorf. 1754. In bello publico gens gentis est hostis: hinc omnes et singuli cives et subditi utriusque partis belligerantis sunt hostes erga se invicem et personae hostiles; res vero omnes, quae ad gentes belligerantes earumque cives et subditos [242] singulos pertinent, totumque earundem territorium sunt res hostiles. Actus, quo summus imperans subditis suis vel etiam aliis gentibus expresse declarat, se contra certam gentem bellum suscepisse, est belli publici publicatio. Unde facile liquet, publicatione belli subditis facienda utique opus esse. Quod pro datis quidem circumstantiis etiam de publicatione belli, aliis gentibus facienda, valet. Cum gens sit persona libera; genti in bello iusto ius competit in omnia media coactiva, sine quibus ius suum consequit, nequit, §. 259, I hinc ius infinitum in gentem laedentem, §. 261, I, et in dubio ipsius iudicio relinquendum, quid ad ius suum consequendum necessarium esse existimet, §. 262, I. Quamobrem gens in bello iusto ius habet, tantam vim adhibendi, quanta sufficit ad su[243]perandam hostis iniusti resistentiam, ad eius vires immmuendas ad ipsum permovendum, ut a resistentia desistat, et bellum finiat. Porro, cum omne detrimentum, quod hosti iusto ex bello oritur, hosti iniusto imputari possit tamquam damnum ab ipso datum, ad quod resarciendum tenetur; consequenter hostis iniustus teneatur ad res bello iniusto ablatas restituendas, aut in subsidium ad aestimationem praestandam, ad satisfaciendum de damno, si quod dedit, irreparabili, et ad solvendas impensas ab altero in iustum bellum factas: etiam illa vis gentis iuste belligerantis, quae ad hoc consequendum est necessaria, iusta est. [438] Atque hoc ius perdurat, ideoque bellum continuare licet, donec iustus belligerator ius suum fuerit consecutus, ideoque donec pars advers aequas pacis condiciones offerat, aut obtatas acceptet, in subsidium vero, donec prorsus devictae pactum pacis extorqueatur. Et cum ad hos fines obtinendos ius hostis iusti sit infinitum, §. 269; eatenus omne medium nocendi iustum erit, sive manifestum sive occultum fuerit, §. 262, I, quocumque tempore et quocumque loco inferatur, modo ius tertii non violetur. Et hinc iusti erunt omnes actus bellici, hoc est quomodocumque belli causa suscepti, et omnes operationes bellicae, tales actus bellici, quibus hosti vel rebus eius vis actu infertur, vel vis inferenda aut arcenda propius prae vel rebus eius vis actu infertur, vel vis inferenda aut arcenda propius prae paratur. Itaque in hanc fnem genti iuste belligeranti ius competit, personas hostiles, ad gentem nempe hostem iniustum pertinentes, invadendi, capiendi, et resistentes interficiendi. Atque ideo ipsi etiam licet uti dolo (modo non in pactis adhibeatur, §. 179, I.), quo simulatio, dissimulatio, falsiloquium, insidiae, cet. pertinent; porro uti veneno, strategematis, quae sunt actus bellici improvisi, [245] tam in dolo quam in vi consistentes; exploratoribus, qui clam commorantur apud hostem, ut inquirant et nuntient, quod de statu et proposito hostis nosse interest hostis alterius; et percussoribus, qui mercede conducti ex insidiis hostem interficiunt. 1. Ioh. Georg. Schertzii diss. de dolo in hostem licito, Argent. 1703. 2. Chr. Car. Stempelii diss. de stratagematibus bello licitis, Vitemb. 1713. 3. Wilh. Hier. Bruckneri diss. de exploratoribus,Ien. 1700. rec. 1746. Pariter eo fine et in res hostiles iusto belligeranti ius patet; ideoque ius, tum vi aperta, tum dolo atque strategemate adhibito, eas in potestatem suam redigendi. Unde intelligitur quatenus licita sit occupatio bellica, i. e. actus, quo hostis rem alterius hostis in potestatem suam redigit; rerum hostilium ereptio, quae strictius earum [246] ablationem violentam denotat; et speciatim direptio, rerum mobilium ex locis hostium, in quibus adservantur, ereptio, atque fortaliciorum expugnatio; immo etiam vastatio rerum hostilium, hoc est actus, quo ipsae corrumpuntur vel destruuntur. Hinc tali belligeranti etiam ius est, territorium hostile in potestatem redigendi; atque ab hostibus devictis operas aliasque praestationes quae, quatenus in dando consistunt, tributa militaria vocari solent, exigendi. [439] Et quia hostis iustus rerum hostilium in potestatem redactarum dorninium adquirit, §.266, I; genti cedit, quidquid iusto bello occupat, eripit, diripit, et omnis praeda, quae consistit in rebus mobilibus hosti a militibus ablatis; unde et depraedationis conceptus et iustitia patet. Similiter et in devictos atque captos hostes ipsi potest acquiri imperium pactione desuper sancita, cuistandum. Sola quippe victoria decidens [247] et captura hostis non sufficit ad adquirendum in ipsum imperium, §. 72, immo nec sola captivitas liberat ab hostilitate, §. 304, I. Porro cum genti iusto belligeranti iura hostis iusti omnia competant, §. 259; genti in bello iusto etiam ius est, belli auxilia, §. 274, I, et socios quaerendi, hinc foedera betti pangendi, §. 142. Gens tertia, quae fert auxilium bellicum iusto belligeranti, ipsa evadit hostis iustus: sin belligeranti iniusto, ipsa tamquam hostis iniustus est spectanda, §. 274, I. 1. Henr. Coceii diss. de iure belli in amicos, Francof. ad Viadr. 1697. Ceterum cuilibet genti vi libertatis naturalis permittendum, ut in bello aliarum gentium neutras partes sequatur, ideoque cuilibet competit ius neutralitatis, §. 275, I. Et cum talis gens sui sit domina territorii, in quod nemo sibi ius arrogare potest, §. 226; nulli genti quam[248]vis iuste belligeranti licet, in territorio pacato, hoc est in territorio gentis mediae hostem suum persequi, aut res eius capere. 1. Chri. Godofr. Franckensteinii diss. prior de his, qui neutras in bello partes sequuntur, Lips. 1687. Quatenus in hostem iniustum omnia media coactiva licita, §. 269; ius etiam est genti iuste belligeranti, quae ex pacto, ante bellum inito, hosti debet, ipsi non prae- stanti, et quae vitalis pacti praestitit, iterum eripiendi. Atque ita hostis iustus et gens in bello iusto nattiraliter non tenetur pactis, cum hoste iniusto ante bellum ortiim initis. [440] Quodsi tamen consenserint gentes, ut etiam in casum belli pactum aliquod valere debeat, valebit: quippe tunc promittens renuntiavit in antecessum iuri suo, recedendi a pacto, quod ipsi exorto bello contra hostem iniustum aliquando competere posset; ideoque eidem stare obligabitur. Pacta bellica vocantur, quae inter belligerantes perdurante bello sanciuntur: ita nimirum, ut per ea bellum non finiatur. Cum pacta sint servanda, pacta etiam bellica sunt adimplenda. Et cum hostis, etiam iniustus, homo esse non desinat, iuriumque humanorum, hinc et iuris promissa acceptandi, particeps maneat; hostis vero, etiam iustus, quatenus quid hosti iniusto per pactum promittit, iuri suo in hostem iniustum renuntiet, §. 277; porro pacta inter gentes maiori gradu inviolabilia sint et sancte habenda, gentisque genti data fides non fallenda, §. 239; immo si falleretur, pax ipsa, cuius tamen causa ius belli datur, vehementer retardaretur, bellumque sine necessitate ideoque sine iure protraheretur: quidquid hosti, etiam iniusto, ab hoste, etiam iusto, pacto ceteroquin valido promittitur: id ipsi est praestandum. Atque haec obligatio corroboratur ex ea obligatione, qua singulis universi tenentur, ad bellum, tot calamitatibus funestum, quantocius finiendum, [250] pacemque almam quovis modo accelerandam, §.91. 1. Ioh. Ioach. Rangonis diss. de fide bel/ica, Lugd. Batav. 1694, auctior rec. Rostoch. 1698. 8. et Helmst. 1746. 4. 2. Iac. Aug. Franckensteinii oratio de dolo in bellis illicito, Lips. 1721. 4. Indutiae sunt pactum bellicum, quo suspenduntur utrimque ad certum tempus omnes actus bellici. Quoniam intentio belligerantium in hac pactione est, ut intra tempus conventum pars utraque ab omni vi sese abstineat, elapso autem hoc tempore hostilitatibus denuo utrimque locus sit: consequitur, ut in- dutiae per tempus conventum et personis et rebus utriusque partis securitatem praestent, atque indutiis sancitis omnis vis bellica ad tempus cesset, unde indutiae appellantur pactum bellicum universale. Nihilominus tamen per [251] indutias bellum non finitur, etiamsi in longius tempus fuerint contractae. 1. Conr. Sam. Schurzfleischii diss. de induciis, Lips. 1668. 2. Ioh. Strauchii diss. quinque de induciis bellicis, cum aliis eius diss. Brunswig. 1662. 4. et seorsim Wittemb. 1668. 4. Reliqua pacta bellica sunt particularia, quibus vis bellica quoad certas res, loca, personas, negotia aut prorsus tollitur aut ad tempus suspenditur. Pertinent huc pacta bellica, quibus liber commeatus, §. 251, conceditur, vel salva-guardia, hoc est immunitas certarum personarum vel rerum a vi bellica; porro armistitium, [441] pactum, quo suspenduntur utrimque actus bellici ad certum negotium transitorium exsequendum, quod breviori tempore peragi potest; pactum deditionis, quo convenitur, ut certus locus hosti tradatur, vel ut certae personae se hosti tradant; pactum de redimendis aut permutandis utrim[252]que cap- tivis, cuius species est pactum de lytro, quo convenitur de pretio, pro reddendis captivis solvendo. Quibus pactis omnibus eorumque condicionibus flandum. Bello publico finem imponit pactio pacis, §. 304, I: quae pertinet ad pacta subiectionis, si gens devicta vi illius imperio victricis sese submittit, §. 98; sin minus, est conventio gentis cum gente, consequentur conventio publica, §. 142, quo et referendum est foedus inaequale, pacto pacis stabilitum, §. 242. Pactio pacis, quatenus nempe eius validitati nihil obstat, §. 168, I, utrimque sancte servanda, §. 239, tamquam conventio aetema, §. 240; et cum pax rumpi dicatur, si pacis pactio non servetur, pax non rumpenda. 1. Andr. Eliae Rossmanni progr. de exceptionibus Iuris Gentium in negotio pacis, Halae 1738. 4. Quoniam belligerantes pace facta litem, quae causam belli dedit, mutuo consensu terminant; aut certe iuri, ius suum controversum vi armorum in futurum persequendi, renuntiant; quippe alias non pax, sed indutiae essent pactae, §. 279; pace facta, propter eandem causam atque litem, ob quam bellum hactenus gestum fuit, denuo bellum suscipere nefas est. Ceterum lites gentium pleraque ius vel quodammodo saltem dubium, etiam probatione utrimque instituta, complectuntur: atque eatenus vi libertatis naturalis utrique litigantium tum a parte adversa tum a reliquis etiam gentibus permitiendum, ut suo stet iudicio, §. 297, I; tertiae certe genti nullum ius est, pro suo arbitrio deci- dendi aliarum gentium controversias, §. 297, I. Atque ideo lites gentium pleraeque non nisi mutuo litigantium consensu terminari possunt: qualis deprehenditur in amicabili compositione, §. 298, I, trans- actione, §. 298, I, laudo, §. 299, I, sorte, 300, I; eumque in finem legati mitti, congressus et tractatus institui, mediatores etiam et arbitratores adhiberi possunt, §. 301, I. Quodsi in causa dubia gens altera offert placidum terminandae litis modum aequis condicionibus, altera vero consentire in oblata recusat; offerenti ius belli competit in partem adversam, ut ipsi in causa dubia vel saltem pro parte et aliquo modo satis- faciat, ideoque ius, partem adversam ad transactionem vi et bello compellendi, §. 302, I. [442] Quoniam itaque pleraeque gentium lites, et hinc bella publica ex causa dubia exoriuntur, §. 283; praetereaque si inter gentes, iudicem [255] communem non agnoscentes, secundum leges Iuris Naturalis praecise determinandum esset, a cuius parte stet veritas in lite, et quantum ipsi tum ob ius suum in litem deductum, tum ob bellum inde enatum debeatur, negotium exitum non haberet: aliud experientia teste finiendae litis inter gentes belligerantes non reperitur medium, nisi ut, in dubio relicta, tum causarum beili tum factorum in bello utrimque perpetratorum, iustitia seu iniustitia, solo consensu mutuo rem conficiant. Quamobrem omnis pacis pactio, qua conventio publica, naturaliter per modum transactionis conclusa intelligitur, §. 298, I et §. 285. Amnestia est iniuriarum utrimque factarum et acceptarum in sempiternum sancita oblivio. Cum gentes belligerantes facta pace ob eam causam, propter quam bellum gestum, bellum denuo suscipere nequeant, §. 282, immo transigant de iniuriis, utrimque hactenus factis vel [256] acceptis, §. 286: liquet, pactioni pacis naturaliter inesse amnestiam quoad actus externos. 1. Henr. Coceii diss. de iure postliminii m pace et amnestia, Heidelb. 1691, rec. Francof. ad Viadr. 1712. 2. Wolfg. Ehrenr. a Klüx diss. de amnestia, Lips. 1736. Si pace facta res quaedam alteri danda vel reddencla: cum ex pacto statim incipiat ius acceptantis, §. 193, I; res tradenda, qualis est tempore pacti sanciti, ideoque non licet eam deteriorare vel corrumpere, antequam tradatur. Ergo eiusmodi res etiam tradenda cum omnibus iuribus ei cohaerentibus, et cum omnibus fructibus aliisque accessoriis a die pacti perfecti. |
||