Kant: AA II, AUGUSTISSIMO SERENISSIMO ATQUE ... , Seite 418

      
           
 

Zeile:

 

Text (Kant):

 

 

 

  
  01 habeat pro argumentis ab obiecto depromptis, cum tantummodo per      
  02 convenientiam cum libero et amplo intellectus usu, pro ipsius singulari      
  03 natura, nobis commendentur. Ideoque, aeque ac ea quae superius a nobis      
  04 enumerata sunt, nituntur rationibus subiectivis, verum non legibus      
  05 sensitivae cognitionis, sed ipsius intellectualis, nempe condicionibus, quibus      
  06 ipsi facile videtur et promptum perspicacia sua utendi. Liceat mihi      
  07 horum principiorum, quantum equidem scio, nondum alibi distincte      
  08 expositorum, hic coronidis loco mentionem aliquam iniicere. Voco      
  09 autem principia convenientiae regulas illas iudicandi, quibus libenter      
  10 nos submittimus et quasi axiomatibus inhaeremus, hanc solum ob rationem,      
  11 quia, si ab iis discesserimus, intellectui nostro nullum fere de obiecto      
  12 dato iudicium liceret. In horum censum veniunt sequentia. PRIMUM,      
  13 quo sumimus, omnia in universo fieri secundum ordinem naturae; quod      
  14 quidem principium Epicurus absque ulla restrictione, omnes autem      
  15 philosophi cum rarissima et non sine summa necessitate admittenda      
  16 exceptione uno ore profitentur. Ita autem statuimus, non propterea,      
  17 quod eventuum mundanorum secundum leges naturae communes tam      
  18 amplam possideamus cognitionem, aut supernaturalium nobis pateret      
  19 vel impossibilitas, vel minima possibilitas hypothetica, sed quia, si ab      
  20 ordine naturae discesseris, intellectui nullus plane usus esset, et temeraria      
  21 citatio supernaturalium est pulvinar intellectus pigri. Eandem ob      
  22 rationem miracula comparativa, influxus nempe spirituum, sollicite      
  23 arcemus ab expositione phaenomenorum, quia, cum eorum natura nobis      
  24 incognita sit, intellectus magno suo detrimento a luce experientiae, per      
  25 quam solam legum iudicandi sibi comparandarum ipsi copia est, ad      
  26 umbras incognitarum nobis specierum et causarum averteretur. SECUNDUM      
  27 est favor ille unitatis, philosophico ingenio proprius, a quo pervulgatus      
  28 iste canon profluxit: principia non esse multiplicanda praeter      
  29 summam necessitatem; cui suffragamur, non ideo, quia causalem in      
  30 mundo unitatem vel ratione vel experientia perspiciamus, sed illam      
  31 ipsam indagamus impulsu intellectus, qui tantundem sibi in explicatione      
  32 phaenomenorum profecisse videtur, quantum ab eodem principio      
  33 ad plurima rationata descendere ipsi concessum est. TERTIUM eius      
  34 generis principiorum est: nihil omnino materiae oriri, aut interire, omnesque      
  35 mundi vicissitudines solam concernere formam; quod postulatum,      
  36 suadente intellectu communi, omnes philosophorum scholas pervagatum      
  37 est, non quod illud pro comperto aut per argumenta a priori      
           
     

[ Seite 417 ] [ Seite 419 ] [ Inhaltsverzeichnis ]