Kant: AA II, AUGUSTISSIMO SERENISSIMO ATQUE ... , Seite 413

      
           
 

Zeile:

 

Text (Kant):

 

 

 

  
  01 sensitive cognoscibilis non est. Quod eiusmodi axioma sit spurium et,      
  02 si non falsum, saltim temere et precario assertum, inde liquet: quia,      
  03 cum subiectum iudicii intellectualiter concipiatur, pertinet ad obiectum,      
  04 praedicatum autem, cum determinationes spatii ac temporis contineat,      
  05 pertinet tantum ad condiciones sensitivae cognitionis humanae, quae,      
  06 quia non cuilibet cognitioni eiusdem obiecti necessario adhaeret, de      
  07 dato conceptu intellectuali universaliter enuntiari non potest. Quod      
  08 autem intellectus huic subreptionis vitio tam facile subiiciatur, inde est,      
  09 quia sub patrocinio alius cuiusdam regulae verissimae deluditur. Recte      
  10 enim supponimus: quicquid ullo plane intuitu cognosci non potest, prorsus      
  11 non esse cogitabile, adeoque impossibile. Quoniam autem alium intuitum,      
  12 praeter eum, qui fit secundum formam spatii ac temporis, nullo      
  13 mentis conatu ne fingendo quidem assequi possumus, accedit, ut omnem      
  14 omnino intuitum, qui hisce legibus adstrictus non est, pro impossibili      
  15 habeamus (intuitum purum intellectualem et legibus sensuum exemptum,      
  16 qualis est divinus, quem Plato vocat ideam, praetereuntes), ideoque      
  17 omnia possibilia axiomatibus sensitivis spatii ac temporis subiiciamus.      
           
  18
§. 26.
     
           
  19 Omnes autem sensitivarum cognitionum sub specie intellectualium      
  20 praestigiae, e quibus oriuntur axiomata subrepticia, ad tres species      
  21 revocari possunt, quarum formulas generales has habeto:      
           
  22 1. Eadem condicio sensitiva, sub qua sola intuitus obiecti est possibilis,      
  23 est condicio ipsius possibilitatis obiecti.      
           
  24 2. Eadem condicio sensitiva, sub qua sola data sibi conferri possunt      
  25 ad formandum conceptum obiecti intellectualem, est etiam condicio      
  26 ipsius possibilitatis obiecti.      
           
  27 3. Eadem condicio sensitiva, sub qua subsumptio obiecti alicuius obvii      
  28 sub dato conceptu intellectuali solum possibilis est, est etiam condicio      
  29 possibilitatis ipsius obiecti.      
           
  30
§. 27.
     
           
  31 Axioma subrepticium PRIMAE classis est: quicquid est, est alicubi      
  32 et aliquando*). Hoc vero principio spurio omnia entia, etiamsi intellectualiter      
           
    *) Spatium et tempus concipiuntur, quasi omnia sensibus ulla ratione obvia in se comprehendant. Ideo non datur secundum leges mentis humanae ullius entis [Seitenumbruch] intuitus, nisi ut in spatio ac tempore contenti. Comparari huic praeiudicio potest aliud, quod proprie non est axioma subrepticium, sed ludibrium phantasiae, quod ita exponi posset generali formula: quicquid exsistit, in illo est spatium et tempus h. e. omnis substantia est extensa et continuo mutata. Quanquam enim, quorum conceptus sunt crassiores, hac imaginandi lege firmiter adstringuntur, tamen facile ipsi perspiciunt, hoc pertinere tantum ad conatus phantasiae, rerum sibi species adumbrandi, non ad condiciones exsistendi.      
           
     

[ Seite 412 ] [ Seite 414 ] [ Inhaltsverzeichnis ]