Kant: AA I, PRINCIPIORUM PRIMORUM COGNITIONIS ... , Seite 402

      
           
 

Zeile:

 

Text (Kant):

 

 

 

  
  01 reddere? Quälibet vero voluntatis meä inclinatio ex tua sententia antecedenti      
  02 ratione perfecte determinata est, et häc porro priori, atqü hunc in modum      
  03 usqü ad caput rerum omnium. Titius. Iam vero scrupulum tibi eximam.      
  04 Rationum implicatarum series in quolibet actionis patrandä articulo motiva      
  05 utrinqü prolectantia suppeditavit, eorum alterutri temet lubens dedidisti, propterea,      
  06 quia volupe erat ita potius, quam aliter agere. At ais, iam determinatum      
  07 erat rationum consummatione, ut inclinarer in partem destinatam. Sed velim      
  08 cogites, numne ad rationem consummatam actionis requiratur tuä voluntatis      
  09 secundum allectamenta objecti spontanea propensio. Caius. Cave spontaneam      
  10 dixeris; non potuit non in hanc partem propendere. Titius. Hoc quidem      
  11 spontaneitatem tantum abest ut tollat, ut potius certissimam reddat, dummodo      
  12 recto sensu sumatur. Etenim spontaneitas est actio a principio interno profecta.      
  13 Quando häc repräsentationi optimi conformiter determinatur, dicitur libertas.      
  14 Quo certius huic legi obtemperare quisqü dicitur, quo itaqü positis omnibus      
  15 ad volendum motivis est determinatior, eo homo est liberior. Ex tua argumentatione      
  16 non fluit, libertatem infringi rationum antecedenter determinantium vi.      
  17 Satis enim te redarguit confessio, quod non invitus, sed lubens egeris. Hinc      
  18 non inevitabilis fuit actio tua, ut tu quidem subopinari videris, neqü enim      
  19 evitare studuisti, sed infallibilis fuit secundum appetitus tui ad circumstantias      
  20 ita informatas propensionem. Et hoc quidem maiorem tibi culpam impingit.      
  21 ita enim vehementer appetiisti, ut ab instituto dimoveri non passus sis. Sed      
  22 tuo te telo iugulabo. Cedo! quanam ratione libertatis notionem commodius ex      
  23 sententia tua putas informari debere? Caius. Ego quidem arbitror, si abigeres      
  24 illud quicquid est rationum semet stabili eventu determinantium concatenationis,      
  25 si concederes hominem in quavis libera actione versus utramqü partem      
  26 indifferenter se habere et, positis omnibus quotcunqü finxeris rationibus aliquo      
  27 determinantibus, tamen quidvis pro quovis eligere posse, tum tandem bene      
  28 de libertate actum esse confiterer. Titius. Deus meliora! Si quod te numen      
  29 hoc voto potiri pateretur, quam infelix esses omnium horarum homo. Fac te      
  30 virtutis tramitem ingredi apud animum tuum statuisse. Fac mentem et religionis      
  31 präceptis, et quäcunqü sunt alia ad firmandum consilium efficacia, probe      
  32 iam esse communitam. Nunc agendi obtingit occasio. Protinus in deteriorem      
  33 partem prolaberis, neqü enim, quä te invitant, rationes determinant. Quantum      
  34 te videor mihi audire adhuc plures qürimonias iactantem? Ah, quod me      
  35 sinistrum fatum a salutari consilio subito depulit! Quid opus est präceptis      
  36 virtutis navare operam; per sortem fiunt actiones, non determinantur rationibus!      
  37 Non equidem, inquis, accuso invitam fati cuiusdam me abripientis coactionem,      
  38 sed illud, nescio quid, lapsum mihi in pessimam partem concilians abominor.      
  39 Proh pudor! unde mihi detestandus ille appetitus präcise in deterrimam partem,      
  40 qui äqü facile in oppositam potuit inclinari? Caius. Ergo de omni      
           
     

[ Seite 401 ] [ Seite 403 ] [ Inhaltsverzeichnis ]