Kant: AA I, PRINCIPIORUM PRIMORUM COGNITIONIS ... , Seite 407

      
           
 

Zeile:

 

Text (Kant):

 

 

 

  
  01 2) Rerum, quä nihil commune habent, una non potest esse ratio alterius.      
  02 Ad propositionem prämissam redit.      
           
  03 3) Non amplius est in rationato, quam est in ratione. Ex eadem liqüt      
  04 regula.      
           
  05 CONSECTARIUM. Quantitas realitatis absolutä in mundo naturaliter      
  06 non mutatur, nec augescendo nec decrescendo.      
           
  07 DILUCIDATIO. Huius regulä in corporum mutationibus evidentia facillime      
  08 elucescit. Si e. g. corpus A alterum B percutiendo propellat, vis quädam,      
  09 per conseqüns realitas*), huic accedit. Verum par motus quantitas corpori      
  10 impingenti detracta est, igitur virium summa in effectu äquiparatur viribus      
  11 causä. In incursu quidem corporis minoris elastici in maius lex allegata videtur      
  12 erroris teneri. Sed nequaquam. Corpus enim elasticum minus a maiori,      
  13 in quod incurrit, repercussum vim quandam in partes oppositas nanciscitur,      
  14 quä si addatur illi, quam in maius transtulit, summam maiorem quidem efficit      
  15 quantitate incurrentis, ut constat e mechanicis, at, quä hic dicitur vulgo absoluta,      
  16 verius respectiva nominanda est. Vires enim hä tendunt in partes diversas;      
  17 ideoqü ex effectibus, quos machinä coniunctim applicatä adeoqü et      
  18 in universo summatim spectatä exserere possunt, ästumatä, summa virium      
  19 cognoscitur, subtrahendo motus in partes contrarias, quippe eatenus semet utcunqü      
  20 tandem destructuros, et remanet motus centri gravitatis, qui, ut notum      
  21 ex staticis, post conflictum idem est cum eo, qui fuit ante eundem. Quod omnem      
  22 motus per resistentiam materiä destructionem attinet, häc regulam      
  23 dictam tantum abest, ut elevet, ut potius stabiliat. Quä enim causarum consensu      
  24 e quiete orta est vis, tantundem, quantum accepit, in impedimentorum      
  25 renitentiam absumendo, ad quietem iterum reducitur, et res manet ut ante.      
  26 Hinc et motus mechanici perpetuitas inexhausta impossibilis; quippe resistentiis      
  27 semper aliquam vis suä partem impendens, ut nihilo secius ad semet restaurandum      
  28 illibata permaneat potestas, regulä huic et sanä rationi pariter adversaretur.      
           
  30 Säpenumero vires ingentes oriri videmus ex infinite parvo causä principio.      
  31 Scintilla pulveri pyrio iniecta quam immensam vim expansivam conciliat?      
  32 seu etiam alibi avido alimento recepta, quanta incendia, urbium ruinas,      
  33 et ingentium silvarum diuturnas devastationes producit? Quantam corporum      
  34 compagem solvit itaqü parvula scintillulä unius sollicitatio! Sed hic quä      
  35 intus in corporum compage recondita fovetur immensarum virium efficax causa,      
  36 materia nempe elastica, vel äris, ut in pulvere pyrio (secundum Halesii experimenta),      
           
    *) Hic secundum sensum communem vim impressam, tanquam illatam realitatem, quanquam proprie non sit nisi quädam realitatis insitä limitatio s. directio, concipere liceat.      
           
     

[ Seite 406 ] [ Seite 408 ] [ Inhaltsverzeichnis ]