Kant: AA I, PRINCIPIORUM PRIMORUM COGNITIONIS ... , Seite 403

     
           
 

Zeile:

 

Text (Kant):

 

 

 

 
  01 libertate perinde conclamatum est. Titius. Vides quam in artum coegerim      
  02 copias tuas. Noli spectra comminisci idearum; sentis enim te liberum, huius      
  03 vero libertatis noli notionem confingere parum rectä rationi constantem.      
  04 Libere agere est appetitui suo conformiter et quidem cum conscientia agere.      
  05 Et hoc quidem rationis determinantis lege exclusum non est. Caius. Quanquam      
  06 vix habeam, quod tibi regeram, tamen internus sensus sententiä tuä      
  07 mihi videtur obloqui. Da enim casum non magni momenti, si mihi ipsi attentus      
  08 sum, liberum mihi esse animadverto utroqü inclinari, ita ut satis persuasus      
  09 sim, actionis meä directionem antecedenti rationum serie determinatam      
  10 non fuisse. Titius. Aperiam tibi tacitam mentis imposturam, quä indifferentiä      
  11 äquilibrii ludibrium tibi facit. Vis naturalis appetitiva, menti humanä      
  12 insita, non in obiecta solum, verum etiam in repräsentationes varias intellectui      
  13 sistendas fertur. Quatenus itaqü repräsentationum, quä electionis in casu      
  14 dato motiva continent, nos ipsos sentimus auctores esse, ita ut attentioni ipsis      
  15 applicandä, suspendendä aut aliorsum vertendä egregie sufficiamus, conseqünter      
  16 non solum in obiecta appetitui nostro conformiter tendere, sed etiam      
  17 ipsas rationes obiectivas varie pro lubitu permutare posse conscii sumus, eatenus      
  18 vix possumus nobis temperare, quin voluntatis nosträ applicationem      
  19 omni lege exemptam et determinatione stabili privatam arbitremur. Verum si      
  20 recte sentire allaboramus, quod in casu dato häc, non alia, fiat attentionis in      
  21 repräsentationum combinationem tendentia, quare, allicientibus ab aliqua parte      
  22 rationibus, subinde ut libertatis saltem periculum faciamus, attentionem in      
  23 oppositam partem convertendo, huic suprapondium conciliemus, quod adeoqü      
  24 appetitus sic, non aliter, dirigatur, rationes certe, quä determinant, adesse      
  25 debere facile convincemur. Caius. Multis, fateor, difficultatibus me implicasti,      
  26 sed te haud minoribus impediri certus sum. Quomodo putas determinatam      
  27 malorum futuritionem, quorum Deus tandem ultima et determinans causa est,      
  28 bonitati et sanctitati ipsius conciliari posse? Titius. Ne tempus vanis disceptationibus      
  29 in cassum teramus, quä te suspensum tenent dubitationes, eas paucis      
  30 expromam nodosqü solvam dubiorum. Cum eventuum omnium tam physicorum      
  31 quam actionum liberarum determinata sit certitudo, conseqüntia in      
  32 antecedentibus, antecedentia in ulterius präcedentibus et ita nexu concatenato      
  33 in citerioribus semper rationibus, donec primus mundi status, qui immediate      
  34 Deum auctorem arguit, sit veluti fons et scaturigo, ex quo omnia fallere nescia      
  35 necessitate prono alveo derivantur: hinc putas Deum mali machinatorem haud      
  36 obscure designari, neqü, quam ipse telam orsus est, quäqü primo suo exemplari      
  37 conformiter in futura seqüntis ävi säcula pertexitur, odisse posse, peccataqü      
  38 operi intexta tanta, quanta per sanctitatem fas est, indignatione prosequi      
  39 posse videtur, siquidem recidente tandem in ipsum primum molitorem malorum      
  40 omnium culpa. Häc sunt, quä te premunt dubia; nunc eorum nebulas discutiam.      
           
     

[ Seite 402 ] [ Seite 404 ] [ Inhaltsverzeichnis ]